شیوه های جدید پیشنهادی در مورد اضطراب امتحان بر عکس روشهای قبلی که مستقیما فقط اضطراب را هدف قرار می دادند در اینها طیفی از اضطراب مدنظر قرار میگیرد . خانواده و مسائل آموزشگاهی آموزش مهارتهای تحصیلی می تواند درمان اضطراب باشد بدون آنکه مستقیما به درمان اضطراب بپردازد .
• حدود سن اضطراب 12-10 سال ولی در کودکان قبل از دبستان نیز مشاهده شده اگر والدین احساس آرامش و امنیت به کودکان ندهند اضطراب افزایش می یابد .
• شیوع این اختلال گسترده است پژوهشهای 1988 و ده سال بعد 1998 نیز این موضوع تایید شده است ولی در ایران در مورد شیوع شناسی آن کار چندانی نشده است .
• تعریف اضطراب امتحان : تجربه یک تنش قبل ، هنگام و بعد از امتحان است . تا قبل از امتحان تاکید می شد که فرد را طوری آموزش دهیم که قبل از امتحان آن فعالیتها را افزایش دهد . اخیرا تاکید بر مهارتهایی است که در حین جلسه امتحان از انها استفاده شود .
اگر عملکرد فرد بامیزان توانائی و هوش او مطابقت نداشته باشد اضطراب امتحان وجود دارد .
علائم اضطراب امتحان :
? عدم تمرکز بر سوالات امتحان
? دشواری برای یادگیری در ساعات نزدیک امتحان
? دلهره عجیب و احساس ناتوانی
? افکار شکست و نومیدی
? بیقراری در مواقع امتحان
?دستپاچه شدن در امتحان و بروز اشتباهات فاحش
? مطلب را زیاد می خوانند و تکرار می کنند ولی بدلیل اضطراب بخاطر نمی آوردند .
علائم جسمانی :
- تند شدن ضربان قلب
- از روزهای قبل خوابهایی با محتوای شکست ، نمره بد و بد شدن امتحان می بینند . در طول سال تحصیلی اشتغال ذهنی در مورد مردود شدن و نمره نیاوردن دارند .
قابل توجه آن است که در کلاس درس نیز اضطراب دارند بهمین دلیل ممکن است با فوبی اجتماعی همراه شود ، لازم است در مورد فوبی آنها نیز درمان صورت گیرد .
سبب شناسی عوامل فردی :
عامل مهمی که به عنوان افرادی که اضطراب عمومی مطرح می شود ، افرادی که از اضطراب عمومی رنج می برند در مواقع امتحان تبدیل به اضطراب امتحان می شود .
- عزت نفس : مطالعه واکتا 1999 ، با کاهش اضطراب امتحان ، اعتماد به نفس افزایش می یابد .
- هوش : رابین 1999 ، عزت نفس پائین موجب اضطراب می شود .افراد با هوش بالا و با هوش پائین کمتر رنج می برند، افراد با هوش متوسط بیشتر از اضطراب امتحان ، رنج می برند .
- مهارتهای مطالعه : داو در سال 2000 نشان میدهد چنانچه مهارتهای مطالعه آموزش داده شود اضطراب امتحان کاهش می یابد .
عوامل مدرسه ای :
انتظارات نابجای معلمان ، بزرگ جلوه دادن نقش امتحان . چون هر چه فرد به دوره تحصیلی بالاتر می آید اهمیت ارزشیابی افزایش می یابد .
موقعیت و مکان امتحان :
امتحانات نهائی ، مقررات خشک ، برخوردهای شدید ، نوع درس با اضطراب امتحان رابطه دارد . بین دشواری درس و اضطراب امتحان رابطه وجود دارد ، رابطه بین نگرش به یک درس و اضطراب نیز وجود دارد . ( ریاضی ، زبان ،... )
خانواده :
خانواده در شدت بخشیدن به اضطراب نقش مهمی دارد .( روشهای آمرانه ، انتظارات دور از توانائیها و استعدادهای فرد . )تحقیق جالب بولدوگ 1992 ، در مورد اینکه آیا فشار پدر یا مادر بامیزان اضطراب امتحان رابطه دارد . پسرانی که از طرف پدر احساس فشار می کرده اند اضطراب امتحان کمتری نسبت به کسانی از طرف مادر تحت فشار بوده اند، داشته اند .
رابین 1999 معتقد است در اضطراب امتحان به جنبه های فرهنگی توجه شود . نوع فرهنگ در آسیا ، امریکا ، اروپا ، هند تفاوت معنا داری را نشان میدهد . ارزشهای فرهنگی بر تشکیل عزت نفس تاثیر میگذارد و این عزت نفس باعث بروز یا عدم بروز اضطراب امتحان می شود .
1373 سماوات در دانشگاه تبریز ،ترکیبات خون دانشجویان قبل و بعد از امتحان ، را مشاهده کرده است ، این ترکیبات قبل و بعد از امتحان ، متفاوت بوده که می تواند اضطراب امتحان باعث تشدید بیماریهای قلبی شود .
درمان :
که بیشتر در مدارس مورد تاکید است تغییر نگرش معلمان و مسئولان مدارس هدف ارزشیابی دانسته های فرد است نه ندانسته های او بر محیط خانواده و مدرسه امنیت حاکم باشد ، برقراری شرایط رقابت سالم،از دانش آموزان قبل از امتحان اصلی ، امتحانات آزمایشی انجام شود . وقت امتحان متناسب با موضوع باشد .
منبع:http://www.drmontazeralzohoor.com/index.php?ToDo=ShowArticles&AID=384
منابع دیگر:http://www.seemorgh.com/health/default.aspx?tabid=2096&conid=29465